ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2025 – ΛΕΣΒΟΣ – “ΤΟΙΧΟΙ ΠΟΥ ΜΙΛΑΝΕ”
Εικαστικές παρεμβάσεις, γλυπτική- μεταλλοτεχνία, σε δημόσιους χώρους σε οικισμό της Λέσβου με την προσέγγιση της έννοιας των πολιτιστικών δημιουργικών βιομηχανιών και ειδικότερα την αξιοποίηση πολιτιστικών και ιστορικών χαρακτηριστικών στον τουρισμό και την επισκεψιμότητα.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ – ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ CLLD/LEADER.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΡΆΣΗΣ «ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ ΠΟΥ ΜΙΛΑΝΕ» ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ “ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ”
__________________ … __________________
Το Δίκτυο των Ομάδων Τοπικής Δράσης της Νησιωτικής Ελλάδας “ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ”, με τη διαχρονική στήριξη της διατοπικής συνεργασίας στο πλαίσιο του Προγράμματος LEADER από το 2005, δρα και ενεργεί με στόχο τη δημιουργία πρωτοποριακών δράσεων που αναδεικνύουν την ιδιαιτερότητα και τη ταυτότητα της Νησιωτικής Ελλάδας και φιλοδοξούν να αποτελέσουν μια “πυξίδα για την ανάπτυξη των νησιών μας.
Η ΕΤΑΛ Α.Ε σας καλωσορίζει με τη σειρά της στην Εικαστική Νησιωτική Ελλάδα του “ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ, στη Λέσβο.
Η έννοια “Νησιωτικότητα” είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ελλάδα και ο ρόλος των Αναπτυξιακών Εταιρειών -Ομάδες Τοπικής Δράσης, είναι να εργάζονται αποτελεσματικά για την ανάπτυξη των νησιών τους.
Ο Πολιτισμός και οι Εικαστικές Τέχνες μέσα σε μία αντιφατική πραγματικότητα έρχονται να δώσουν μια “ανάσα” και να αποτελέσουν για εμάς ένα επιπλέον εργαλείο για την ανάπτυξη των περιοχών μας, για την ανάδειξη της ιδιαίτερης ταυτότητας του νησιώτη…
Η εικαστική διαδρομή “οι τοίχοι που μιλάνε”, εξελίσσεται σε όλη τη Νησιωτική Ελλάδα – nisonperiplous.gr- και εμείς με τη σειρά μας πήραμε τη σκυτάλη και με τη δουλειά του γλύπτη κ. Γ. Κατσαρού δημιουργούμε μια πολιτιστική διαδρομή στο παραδοσιακό Μόλυβο, τη Μύθυμνα των βυζαντινών χρόνων με μια σειρά από 8 μεταλλικά γλυπτά – Γλυπτική σύνθεση που αντικατοπτρίζει στοιχεία της καλλιτεχνικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των Γατελούζων της Λέσβου.
Οι Γατελούζοι, Ιταλοί ευγενείς που κυβέρνησαν το νησί μεταξύ 1355 και 1462, καθιστώντας τη Λέσβο και το Μόλυβο ως βασικό λιμάνι, κέντρο εμπορίου και επιρροής στην ευρύτερη περιοχή, άφησαν ισχυρό αποτύπωμα τόσο στη φρουριακή αρχιτεκτονική όσο και στη διακοσμητική αισθητική χαρακτηρίζοντας πλέον και τη σημερινή εικόνα του Μολύβου.
Η πολιτιστική έκφραση μέσα από τα γλυπτά και τη τέχνη παραπέμπει στη σύγχρονη αξιοποίηση της ιστορίας μέσω των πολιτιστικών δημιουργικών βιομηχανιών, τον επισκέπτη της περιοχής που εξερευνά, μαθαίνει, ανακαλύπτει και αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη που βασίζεται στην ιστορία και την παράδοση.
Περπατήστε λοιπόν στα σοκάκια του Μολύβου και ανακαλύψτε τοίχους που μιλάνε και λένε μια ιστορία χρόνων μακρινών, το αποτύπωμα των οποίων παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια σας.
Στη Λέσβο μας δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία να αναδείξουμε την δικτύωση των νησιών μας σε μια ενιαία εικαστική διαδρομή. Η ΕΤΑΛ οφείλει να τιμήσει την ενθάρρυνση που μας έδωσαν μέσα από όλες τις οργανωτικές δυσκολίες οι δημιουργοί των περιοχών και τα στελέχη των εταιρειών τους, ελπίζουμε να το πετύχαμε, αν μη τι άλλο πέτυχε να συνομιλεί και να εκφράζεται εικαστικά σχεδόν το σύνολο της Νησιωτικής Ελλάδας.
Σημείωση του Καλλιτέχνη. Γεώργιος Κατσαρός, Εικαστικός ΑΣΚΤ ΑΠΘ
Η γλυπτική σύνθεση κάθε μεμονωμένου έργου και η συνολική εικαστική παρέμβαση αντικατοπτρίζει στοιχεία της καλλιτεχνικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των Γατελούζων της Λέσβου. Οι Γατελούζοι, Ιταλοί ευγενείς κυβέρνησαν το νησί μεταξύ 1355 και 1462, καθιστώντας τη Λέσβο και το Μόλυβο ως βασικό λιμάνι, κέντρο εμπορίου και επιρροής στην ευρύτερη περιοχή, άφησαν ισχυρό αποτύπωμα τόσο στη φρουριακή αρχιτεκτονική όσο και στη διακοσμητική αισθητική.
Το κάθε έργο παρουσιάζει λεπτομερή γεωμετρικά μοτίβα και επαναλαμβανόμενες μορφές που θυμίζουν γοτθικές και βυζαντινές επιρροές—χαρακτηριστικά που βρίσκουμε σε επιγραφές, οικοδομήματα. διακοσμητικά στοιχεία και ενδυμασίες της εποχής τους. Μπορεί να θεωρηθεί ως μια σύγχρονη αναπαράσταση της αισθητικής των Γατελούζων, η οποία συνδύαζε την αρμονία και τη γεωμετρική τάξη με έναν σχεδόν συμβολικό τρόπο.
Η υφή της σκουριάς και της πράσινης οξείδωσης στα γλυπτά προσδίδει μια αίσθηση χρονικής φθοράς που συνδέεται άμεσα με την ιστορία των Γατελούζων. Αυτή η πατίνα, φυσικό αποτύπωμα του χρόνου και των στοιχείων της φύσης, λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, υπενθυμίζοντας τη μακροχρόνια πορεία των ανθρώπων και των πολιτισμών.
Η σκουριά, με τις θερμές αποχρώσεις της, φέρνει στο νου εικόνες από παλαιά οχυρά και σιδερένιες κατασκευές που δοκιμάστηκαν από τις καιρικές συνθήκες και τη χρήση. Από την άλλη, η πράσινη οξείδωση, συχνά συνδεδεμένη με το μπρούντζο και το χαλκό, παραπέμπει σε βασιλικές σφραγίδες, παλιές επιγραφές και στοιχεία που σηματοδοτούν εξουσία και κληρονομιά.
Η πρωτοτυπία αυτής της υφής στα γλυπτά έγκειται στην ικανότητά τους να προκαλέσουν συναισθήματα και να διηγηθούν μια ιστορία μέσα από την ίδια την επιφάνειά τους. Δεν είναι απλώς διακοσμητικά στοιχεία· είναι αντικείμενα και σύμβολα σε ανασύνθεση, που κουβαλούν τη βαριά μνήμη μιας εποχής, μιας κυριαρχίας, μιας πολιτισμικής ταυτότητας.
Έτσι, αυτή η υφή δεν είναι απλά αισθητική επιλογή—είναι μέσο αφήγησης, μια οπτική αναφορά στο παρελθόν και στην ιστορική κληρονομιά των Γατελούζων. Προσδίδει στα γλυπτά έναν χαρακτήρα ζωντανό, σχεδόν συμβολικό, που σε προκαλεί να εξερευνήσεις την ιστορία και να νιώσεις τον απόηχό της σε κάθε λεπτομέρεια περιδιαβαίνοντας τα σοκάκια του Μολύβου.
__________________ … __________________
VIDEO ΕΡΓΟΥ – ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ – “ΤΟΙΧΟΙ ΠΟΥ ΜΙΛΑΝΕ” ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2025 – ΛΕΣΒΟΣ
__________________ … __________________
Ι. «Ανασύνθεση Μνήμης με μοτίβα των Γατελούζων» – «Reconstruction of Memory with Gateluzzi Motifs»
ΙΙ. «Αποτύπωμα της εξουσίας και της τέχνης των Γατελούζων» – «Something Like an Imprint of Gateluzzi Power and Art»
III. «Ανασύνθεση Εξουσίας: Η Τέχνη των Οχυρών» – «Reconstructing Power: The Art of Fortresses»
ΙV. «Η Αφή του Μετάλλου, η Σιωπή της Ιστορίας» – «The Touch of Metal, the Silence of History»
V. «Οι Γενουάτες στη σιωπή της ιστορίας» – «The Genoese in the Silence of History»
VI. «Η Σιωπή της Οξείδωσης, η Φωνή της Ιστορίας» – «The Silence of Oxidation, the Voice of History»
VII. «Η αισθητική της ηγεμονίας» – «The Aesthetics of Dominion»
VIII. «Η ναυτοσύνη των Γατελούζων » – «The Seamanship of the Gateluzzi»
__________________ … __________________
__________________ … __________________
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Η Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου, [ΕΤΑΛ Α.Ε.], στο πλαίσιο υλοποίησης του Τοπικού προγράμματος CLLD/LEADER (ΠΑΑ), για το υπομέτρο 19.3 συμμετέχει στη Διατοπική και Διακρατικής Συνεργασία «Νήσων Περίπλους». Το διατοπικό σχέδιο συνεργασίας «ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ» αφορά στη διαπεριφερειακή συνεργασία των νησιωτικών ΟΤΔ της χώρας με θέμα τον πολιτισμό και την ανάπτυξη. Το έργο είναι συνεχιζόμενο και υλοποιείται για τρίτη προγραμματική περίοδο με τη συμμετοχή των ΟΤΔ που έχουν την έδρα τους στη νησιωτική Ελλάδα, με ενσωμάτωση εμπειρίας προηγούμενων ΟΤΔ και διεύρυνση με την ένταξη νέων εταίρων.
Το σχέδιο έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη του υπόβαθρου για την εγκαθίδρυση της έννοιας της Πολιτιστικής Δημιουργικής Βιομηχανίας και τη διασύνδεσή της με τον νησιωτικό χαρακτήρα, το περιβάλλον και τον πολιτισμό των νησιών.
Ειδικότεροι στόχοι είναι οι εξής:
- Ανάδειξη και διάδοση ποικίλων μορφών πολιτιστικής δημιουργικής βιομηχανίας στη νησιωτική Ελλάδα για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.
- Διασύνδεση και ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας σε όλες τις εκφάνσεις του πολιτισμού και των τεχνών.
- Ενσωμάτωση και αξιοποίηση της τεχνολογίας στα μνημεία (αρχιτεκτονικά, ιστορικά, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά).
- Ενσωμάτωση του πολιτισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία και υιοθέτηση νέων μεθόδων εμψύχωσης και ενδυνάμωσης νέων που ασχολούνται με τον πολιτισμό.
- Προβολή και προώθηση της νησιωτικής πολιτιστικής ταυτότητας με απώτερο σκοπό την ανάδειξη των νησιών ως «τόπους πολιτισμών και τεχνών».
Στο πλαίσιο υλοποίησης της Διατοπικής Συνεργασίας Νήσων Περίπλους για το υποέργο Β.4. Καλλιτεχνικές δημιουργικές δράσεις – «Β.4.1 Οι τοίχοι που μιλάνε», Η ΕΤΑΛ Α.Ε. επέλεξε εικαστικό συνεργάτη μετά από ανοικ΄τη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ανάθεση της κατασκευής επιτοίχιων γλυπτικών κατασκευών εξωτερικού χώρου κλίμακας εμπνευσμένα από τα σύμβολα, την ενδυμασία και την ιστορία των Γατελούζων στη Λέσβο που συνάδουν ως υλικό με το περιβάλλον, με τον περιβάλλοντα δομημένο χώρο, με σεβασμό στην παράδοση και την εικόνα του οικισμού του Μολύβου σύμφωνα με το θεματικό αντικείμενο.
Στο πλαίσιο αυτό έχουμε επιλέξει ως οικισμό παρέμβασης το Μόλυβο, με θέμα την επίδραση της περιόδου των Γατελούζων και εικαστικό μέσο το μέταλλο ή τη πέτρα, και τη δημιουργία διακριτικών επιτοίχιων εικαστικών έργων μικρής κλίμακας που θα συνάδουν ως υλικό με το περιβάλλον, με τον περιβάλλοντα δομημένο χώρο, με σεβασμό στην παράδοση και την εικόνα του οικισμού σύμφωνα με το θεματικό αντικείμενο.
Τα έργα τοποθετήθηκαν σε δημοτικά κτήρια (με τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου Δυτικής Λέσβου και την υποστήριξη του Φορέα Τουρισμού Μήθυμνας) με την φιλοσοφία της δημιουργίας μιας εικαστικής διαδρομής στον οικισμό που θα αφηγείται στον επισκέπτη.
Το έργο αποτελείται από 8 μεταλλικα γλυπτά και φέρει επεξηγηματικές πινακίδες και ειδική επεξηγηματική πινακίδα στην είσοδο του οικισμού. Αποτελεί τμήμα της συνολικής παρέμβασης στις 14 νησιωτικές περιοχές και θα παρουσιάζεται και μέσω διαδικτύου στην ιστοσελίδα/platforma του ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ.
ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ – ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Τα εκατοντάδες νησιά της ελληνικής επικράτειας, χαρακτηριστικό γνώρισμα της χώρας μας, δεν αποτελούν μόνο μια μορφολογική ιδιαιτερότητα που την καθιστά ελκυστικό τουριστικό προορισμό. Αποτελούν ταυτόχρονα έναν περιβαλλοντικό, πολιτιστικό και κοινωνικό πλούτο, ένα απόθεμα που πρέπει να προστατευθεί και να αξιοποιηθεί, εστιάζοντας σε εξειδικευμένες οικονομικές δραστηριότητες, στα αυθεντικά μας προϊόντα, στην ενδιαφέρουσα κοινωνική διάρθρωση, στο ιδιαίτερο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και στη μοναδική πολιτιστική κληρονομιά.
Αυτή την πολιτιστική κληρονομιά σήμερα πραγματεύεται η σύμπραξη μας. Με τον νου μας πάντα στην έννοια της συλλογικότητας βάζουμε μπροστά τις τέχνες, τον πολιτισμό για να προσδώσουμε μια ολοκληρωμένη διάσταση σε ένα πρόγραμμα που είναι πλέον κομμάτι της ιστορίας των περιοχών μας, το πρόγραμμα – την φιλοσοφία μάλλον, “LEADER”.
Η Σύμπραξη Νήσων Περίπλους, οι 14 Ομάδες Τοπικής Δράσης – Αναπτυξιακές Εταιρείες των νησιωτικών περιοχών της Ελλάδας, με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσπάθησαν και προσπαθούν να αναδείξουν την μοναδικότητα των νησιών της Ελλάδας, την ιδιαιτερότητα της ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.
Για όλους εμάς, τους συντελεστές αυτής της προσπάθειας, η έκφραση «ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ», δεν σημαίνει απλά το ταξίδι γύρω από τα νησιά μας, αλλά πολύ περισσότερα… σημαίνει κανείς να βλέπει, να γεύεται, να μαθαίνει και να αισθάνεται την ουσία της νησιώτικης Ελλάδας, τη μοναδική ταυτότητα των νησιών, τον πολιτισμό τους.
Στο ταξίδι αυτό, ζούμε όλοι μας μια πολύ δυναμική και ενδιαφέρουσα περίοδο όπου μοιραζόμαστε τις ανάγκες μας, σφυρηλατούμε σχέσεις εμπιστοσύνης, μοιραζόμαστε κοινά οράματα και προσδοκίες. Γνωριζόμαστε καλύτερα μεταξύ μας, εκπλήσσουμε αλλήλους με την ιδιαιτερότητα εκάστου, τη διαφορετικότητα, αλλά συνάμα νιώθουμε πόσο κοινές ρίζες έχουμε με τα μοναδικά αυτά στοιχεία που μας κάνουν να μιλάμε την ίδια γλώσσα, τη γλώσσα της απεραντοσύνης της θάλασσας…
Προσπαθούμε μέσα από αυτή τη συνεργασία να ισχυροποιήσουμε μέσω του Πολιτισμού μας την «ταυτότητα του νησιώτη», αυτή του Αιγαίου, του Ιονίου και του Κρητικού Πελάγους µαζί, και κάθε φορά που επιστρέφουμε στον τόπο µας έχουμε κάτι νέο να φέρουμε πίσω, να πούμε να μοιραστούμε να ονειρευτούμε γι’ αυτόν και να δράσουμε ενάντια σε αντίξοες συνθήκες.
Η συνεργασία αυτή, δίνει αισιοδοξία για το μέλλον των νησιών µας, αναδεικνύει το αίσθημα της αλληλεγγύης και αποτελεί έμπνευση.
Για το Δίκτυο “ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ” και την ΕΤΑΛ Α.Ε.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Μ. ΠΕΡΙΜΕΝΗΣ
